De Microkosmos en de Macrokosmos
In onze moderne maatschappij met goed verwarmde en geïsoleerde huizen, vergeten we makkelijk dat we verbonden zijn met de natuur om ons heen. Niet alleen onze eigen zelfgemaakte omgeving, maar ook de natuur heeft invloed op ons. Dag en nacht, de seizoenen, het weer. Of zoals we in de theorielessen van de shiatsu opleiding vaak uitleggen: De macrokosmos beïnvloedt de microkosmos.
In dit artikel probeer ik aan de hand van enkele voorbeelden uit te leggen hoezeer wij in relatie staan tot onze natuurlijke omgeving. Ieder van ons kent situaties waarin de invloed van onze natuurlijke omgeving voelbaar is. Op het moment dat het hard waait en het buiten regent, de volle maan, de eerste lentedag die zich laat voelen, sneeuwvlokken die naar beneden dwarrelen in de winter. Voor de meesten van ons herkenbare voorbeelden. Hoe je dit ervaart is voor iedereen verschillend.
Een mooi voorbeeld hiervan ervoer ik toen het weer veranderde. Na de lange zomer voelde het sinds lange tijd weer koud en kil. Ook als ik thuis aan het werk was, voelde het koud. Om het warm te krijgen zette ik thuis de thermostaat op 20,5 graden, het maakte weinig verschil. Ik bleef het koud hebben. Toen veranderde het weer. Het werd weer wat warmer. Binnen had ik de thermostaat nog steeds op 20,5 graden. Maar ik had het nu wel warm! Iets dat ik bij mezelf vaker had opgemerkt. Als het buiten warmer wordt, heb ik het ook warmer. En als het buiten koud wordt, heb ik het kouder. De macrokosmos die de microkosmos (mijn microkosmos) beïnvloedt.
December drukte
Lang niet altijd leven we in resonantie met onze natuurlijke omgeving. Onze kunstmatige omgeving maakt dat we niet zo goed in staat zijn om nog te luisteren naar wat we nodig hebben. Een goed voorbeeld hiervan is de maand december. Het is winter. Een tijd van het jaar waarin de natuur rust. De dagen zijn kort en de nachten lang. Ook overdag is het donkerder. Er is weinig tot geen plantengroei en als je door het bos loopt hoor je, behalve de wind, weinig leven. De natuur is naar binnen gekeerd. Dieren zoeken hun hol of schuilplaats op en rusten.
Ook wij mensen voelen die behoefte. Onze energie is anders dan hartje zomer. In de zomer op een stralende zonnige dag is iedereen uitbundig. Midden in de winter zijn we rustiger met meer neiging tot reflectie. De natuur en wij als mens hebben deze rust nodig. Het is een voorbereiding op het volgende seizoen, de lente. De lente waarin de energie weer opstijgt en alles tot bloei komt.
Echter in onze maatschappij is de maand december een periode van topdrukte. Omdat het kalenderjaar eindigt hebben moet al het werk van dit jaar gerond worden. Nieuwe plannen moeten gemaakt worden voor het volgende jaar. De deadlines op het werk maken dat er een tandje bij geschakeld moet worden. Er vallen ook nog de nodige werkdagen uit zodat het werk ook nog eens in minder dagen gedaan moet worden. Tel daarbij op dat we ook nog graag aandacht willen besteden aan Sinterklaas, Kerst, Oud en Nieuw en de drukte is compleet.
Veel mensen lopen op hun tenen om zowel privé als op hun werk te voldoen aan de eisen ze zichzelf opleggen of op laten leggen. Dat we hierbij niet meer naar onze natuurlijke behoefte luisteren, eist zijn tol. De rust in de winter hebben we nodig om in het voorjaar actief te zijn. Als ons lichaam niet meer in staat is om zich aan te passen aan alles wat we in de winter van onszelf vragen, merken we vaak in de lente de gevolgen. We hebben minder energie, zijn moe of worden ziek. We hebben in de periode voorafgaand aan de lente teveel van ons zelf gevraagd.
De vijf fasen
In onze shiatsu studie hebben we in het eerste jaar een aantal seminars waarin we extern verblijven in een mooie omgeving in Hurwenen. Aan de rand van een natuurgebied aan de uiterwaarden van de Waal. Een plek waar je als je een wandeling maakt over de dijk, je de natuur niet alleen om je heen ziet, maar ook voelt.
Het tweede seminar vindt meestal begin februari plaats in de winter. Tijdens dit seminar leggen we de theorie van de Vijf Fasen uit. De vijf fasen theorie kan goed uitgelegd worden aan de hand van de seizoenen.
De winter is de waterfase. Een tijd van rust en stilte. De energie is rustig en naar binnen gekeerd. De Lente is de houtfase. Een periode waarin alles vanuit de rust weer gaat groeien. Een tijd waarin de energie sterk naar boven is gericht en alles begint te leven. Soms is begin februari buiten al de lente te voelen. Op dat soort momenten is het warmer aan het worden, je kunt de vogels horen fluiten en alles lijkt een soort vibratie in zich te hebben. Die vibratie voelen wij ook van binnen. Je hebt zin om in actie te komen, dingen te ondernemen.
Om de theorieles wat praktischer te maken, vragen we de studenten tijdens het seminar om uitdrukking te geven aan welke energie ze op dat moment het beste voelen. Welke energie je het beste voelt is afhankelijk van veel factoren. Je aangeboren constitutie, je conditie, wat je op dat moment doet en het weer en de seizoenen.
Aan de reacties van de studenten is goed te merken of de lente al voorzichtig begint of dat het nog winter is. Als het nog winter is buiten, zijn de reacties rustiger en meer naar binnen gekeerd. Als je de lente kunt voelen is dat duidelijk te merken in een meer uitbundige energie en sfeer in de groep. Iedereen geeft dan met meer energie en geluid uitdrukking aan wat ze voelen.
Elke shiatsubehandeling is uniek
Bovenstaande zijn slechts enkele voorbeelden. We staan doorlopend in interactie met de natuur en de omgeving waarin we ons bevinden. Het is goed dat te realiseren. Voor een shiatsutherapeut is het een belangrijk gegeven. Een shiatsubehandeling vraag iedere keer weer opnieuw inzicht in hoe de cliënt in interactie staat met zijn omgeving. Dat maakt dat ons vak nooit gaat vervelen. Elke behandeling is uniek omdat elke persoon op elk moment uniek is.
