Het zal jullie vast niet ontgaan zijn dat we sinds kort een nieuw blog hebben. Hier verschijnen regelmatig interessante artikelen, interviews, video’s en zelfs e-boeken. Ook ik heb een vaste rubriek gekregen op het blog: een column waarin ik schrijf over wat mij bezighoudt als docent en hoofd van de opleiding.
Er is een onderwerp dat mij de laatste tijd erg raakt: de denkwijze achter de oorspronkelijke oosterse geneeskunde die zo anders is dan onze denkwijze in de westerse maatschappij. Tijdens mijn eigen shiatsustudie, nu alweer 23 jaar geleden, werd ik keer op keer gegrepen door de diepgang en de wijsheid van een van onze docenten: Sasaki Sensei. Wat hij zei kwam aan. Ik wist dat hij een diepere laag van weten raakte, maar ik kon het niet reproduceren, laat staan begrijpen. Pas nu begin ik te begrijpen waarom dat zo is en welke waarde dat heeft voor ons als shiatsutherapeuten.
In onze westerse maatschappij refereren we alles wat we waarnemen aan een waarheid. Een waarheid die natuurkundig, religieus of anderszins kan zijn. Alles wat we zien, reflecteren we aan deze waarheid. Daarom denken we dat iets goed of fout is, gezond of ziek, zwak of sterk. De denkwijze achter de oorspronkelijke oosterse geneeskunde is een andere. Hij is beschouwend en ziet enkel wat er is. Zonder oordeel kijk je wat er is en hoe zich dat verhoudt tot andere zaken. Dat is zo wezenlijk anders dat het voor ons nauwelijks te bevatten is. Iets is! Niet meer dan dat. Als je dat werkelijk kunt bevatten brengt dit een hele andere benadering met zich mee. Je begrip van ziekte en gezondheid en je behandeling als shiatsutherapeut krijgen meer diepgang. Je kunt een mens zien zoals hij is.
Een aspect wat daar direct mee te maken heeft, is de manier hoe de teksten over oosterse geneeskunde geschreven zijn. Geen vastomlijnde westerse taal, maar een geschrift dat gebruikt maakt van beeldende voorstellingen. Een soort plaatjes van wat men tot uitdrukking wil brengen. Je kan je wel voorstellen dat dit op een heel andere manier iets omschrijft dan taal. Het laat ruimte over voor interpretatie over de betekenis. Of zoals Sasaki Sensei dat zo mooi zegt: ‘space for deep thinking’.
Tijdens onze opleiding zitten we op meditatiekussens. In het Japans noemen we dat een ‘Zafu’. Om het verschil te verduidelijken tussen de oosterse wijze van denken en die van ons, vraag ik een van de studenten om te omschrijven waarop ze zitten. De eerste reactie is veelal “Een Zafu!” of “Kussen”. Als ik dan wacht en soms nog langer wacht, valt het kwartje. Dan omschrijven ze: “het is iets waarop ik zit, wat zacht is en donkerrood van kleur. Iets wat meegeeft als ik naar voren beweeg, het is een scheiding tussen mij en de grond, het ondersteunt mijn zitbotten, het maakt dat ik rechtop kan zitten”, enz, enz. Na dit voorbeeld valt bij een aantal studenten het kwartje. Het is een heel andere omschrijving dan wij gewend zijn. Je beschrijft wat je waarneemt en wat er is. Niet een woord dat je geleerd hebt om te gebruiken, maar vanuit jezelf onderzoekend kijken en waarnemen.
Een ander sprekend voorbeeld was tijdens de recente docententraining die we hadden met onze Europese collega’s. Een van mijn Nederlandse collega’s stond voor de groep om uit te leggen wat een zijkant is. We waren bezig met de uitleg van functies van de Galblaasmeridiaan. Een meridiaan die voor een groot gedeelte aan de zijkant van het lichaam loopt. Ze heeft er ongeveer een half uur gestaan en allerlei gedachtes uitgesproken die bij haar naar boven kwamen. “je hebt een zijkant als verbinding tussen voor en achter”. “Een zijkant maakt dat je naar links en naar rechts kunt bewegen”. Uiteindelijk kwam het meest belangrijke aspect naar boven; “een zijkant maakt dat je vanuit het centrum naar links en naar rechts kunt kijken en kunt zien wat er is”.
Ofwel een belangrijke functie van de Galblaasmeridiaan is dat je vanuit het centrum kunt zien wat er is. En vanuit daar beslissingen kunt nemen. Met centrum bedoelen we niet alleen het fysieke centrum maar ons centrum als mens zijnde. Vanuit dit centrum kunnen zien wat er is, zonder oordeel of gedachten. Als je de diepgang hiervan tot je doorlaat dringen, is dit een functie die wezenlijk is voor ons als mens. Tijdens de docenttrainingen werd mij duidelijk hoe anders en diepgaander de functie van de Galblaas is dan wat je vaak in westerse boeken vindt omschreven als ‘het nemen van beslissingen’.
De Beroepsopleiding Iokai Shiatsu is een praktische opleiding. De theorie leggen we uit vanuit de oosterse manier van denken. Het bovenstaande is een mooie illustratie daarvan.
